U nedelju 18. septembra održana je komemoracija povodom sećanja na žrtve fašističkog terora, koje su nemačke jedinice streljale 17. septembra 1941. godine na Ledinama, na mestu poznatom kao Trostruki surduk. Toga dana streljano je 240 talaca Banjičkog logora, 187 Jevreja i 53 komunista.
Komemoraciju je otvorio Aron Fuks, predsednik Jevrejske opštine Beograd
-Ovo je jedino mesto stradanja u Beogradu za koje tačno znamo da su ljudi dovedeni iz logora na Banjici, kao i tačan datum njihovog masovnog ubistva. Vođena je evidencija u ovom logoru i na osnovu toga su poznati podaci. Sa sigurnošću se ne zna broj stradalih Jevreja u Beogradu, ali oko 85 odsto ih je izgubilo živote tokom Drugog svetskog rata – istakao je Aron Fuks.
Dr Milovan Pisari, istoričar i član Upravnog odbora Memorijalnog kompleksa Stari sajmište, govorio je o istoriji zločina počinjenog na ladeinama od strane okupatora i o kontekstu masovnih streljanja Srba Roma i Jevreja na ovim prostorima tokom nacističke okupacije.
U ime Grada Beograda venac je položio i prisutnima se obratio predsednik Skupštine Grada Beograda, Nikola Nikodijević.
– Sećamo se svih nevino stradalih i žrtava Drugog svetskog rata, ali i učimo nove generacije o svim užasima nacističke Nemačke, okupatorskih vlasti i onih koji su bili njihovi saradnici. Civilizacijska je obaveza da na nove generacije prenosimo ova saznanja, kako ne bismo došli u situaciju da ponovo preživljavamo ovakve užase – rekao je Nikodijević.
On je takođe naglasio da će Grad Beograd i Jevrejska opština Beograd raditi i nadalje na tome da se obeleži svako mesto stradanja u glavnom gradu.
– Sada je trenutak da ispravimo istorijsku nepravdu i da Staro sajmište dobije onakav izgled i značaj kakav zaslužuje kao mesto velikog stradanja – naveo je Nikodijević i zahvalio i predstavnicima ove zajednice i SUBNOR-a što ulažu velike napore u očuvanju sećanja na žrtve.
Komemoraciji su takođe prisustvovali i venac položili predsednik Saveza Jevrejskih opština Srbije Aleksandar Albahari, predsednik Jevrejske opštine Beograd Aron Fuks, ispred Jevrejske opštine Novi Sad venac je položio Ladislav Trajer i u ime SUBNOR-a Srbije i Beograda, pukovnik Boro Ercegovac.
Aleksandar Albahari predsednik Saveza jevrejskih opština Srbije
Predstavnik SUBNOR-a Srbije i Beograda, pukovnik Boro Ercegovac je u svom obraćanju podsetio da Beograd ima tri jevrejska groblja: Jevrejsko groblje u Beogradu, najstarije Zemunsko i jevrejsko groblje Trostruki surduk, koje ima status kulturnog dobra, što je učinjeno početkom devedesetih i primer je kontinuiteta odgovornog odnosa i poštovanja vlasti prema žrtvama. On je istakao i doprinos jevrejskog naroda tokom narodnooslobodilačke borbe jer je na ovim prostorima u ratu poginulo četiri i po hiljade Jevreja, deset ih je proglašeno za narodne heroje, 150 su nosioci Partizanske spomenice 1941, a 14 ih je dobilo čin generala JNA.
Pukovnik Boro Ercegovac predsednik SUBNOR-a Beograd
Ladislav Trajer, zamenik predsednika Saveza jevrejskih opština Srbije
Imena stradalih jevreja koja su zavedena u knjigama Banjičkog logora pročitali su članovi jevrejske zajednice i rabin Isak Asiel koji je potom održao pomen stradalima.
